It Eilân

Zoals bij velen bekend kun je via Goïngahuizen met de pont op “It Eilân” komen. Jarenlang is op zowel It Eilân West als It Eilân Oost geboert ten behoeve van melkproductie. Sinds tientallen jaren hebben de gronden echter hun landbouwfunctie verruilt voor de functle natuur. In het natuurgebiedsplan van de Provinsje Fryslân is destijds aangegeven welke natuur hier het beste tot zijn recht zou komen gezien de plaatselijke omstandigheden, het landschap en mogelijke potenties. Enkele jaren geleden is It Eilân Oost (ca. 110 ha.) al ingericht als optimaal weidevogelgebied en retentiepolder.

Deze eerste retentiepolder van Fryslân met een bergingscapaciteit van ca. 500.000 m3 water heeft de afgelopen winter voor het eerst echt dlenst gedaan. Momenteel wordt ook voor het noordelijke gedeelte van De Burd bij Grou een dergelijke inrichting voorgesteld door Wetterskip Fryslân in het kader van de Herinrichting Swette – De Burd. Deze zelfde Herinrichting Swette – De Burd heeft er tevens voor gezorgd dat ca. 3 jaar gelden It Eilân West is ingericht tot deels  ‘bûtlân’ en deels  `wetter & reiden’. Het ‘bûtlan’-gedeelte (ca. 40 ha.) heeft, net als It Eilân Oost, de weidevogelbestemming. Anders dan It Eilân Oost en het wetter & reidengedeelte is dat het bûtlan niet in eigendom en beheer is bij It Fryske Gea maar bij de particulieren Theo van Nood en Josefine Oude Munnik.

Het woord zegt het al, maar het wetter & reidengedeelte (ca. 60 ha.) heeft de bestemming moeras, met als hoofddoel het bieden van broedgelegenheid aan zeldzame en minder algemene moerasvogels als Roerdomp, Porseleinhoen, Kiekendief en Baardmannetje maar ook aan diverse kleme rietzangvogels als Blauwborst, Snor, Sprinkhaanzanger, Rietzanger en Rietgors.

Beheer

Het beheer van de graslanden op It Eilân Oost wordt vrijwel volledig uitgevoerd door pachters van It Fryske Gea. Er zijn momenteel 4 pachters welke in goed overleg en volgens gestelde voorwaarden het beheer uitvoeren (maaien, weiden, uitrijden ruige mest, sloten schonen, greppelen, etc.). In het voorjaar worden we geholpen door vrijwilligers van It Eilân en Fûgelwacht Grou die in samenwerking met onze weidevogelcoördinator de (weide)vogels inventariseren.

Op It Eilân West is er een bijzondere samenwerking in de vorm van een overleggroep. Hierin hebben zitting de eerder genoemde particulieren, de Agrarische Natuurvereniging (ANV) coöperatie It Bûtlân en It Fryske Gea. Gezamenlijk is voor It Eilân West een beheerplan opgesteld met daarin afspraken over het beheer. Hierin is de ANV cooperatie It Batlân de eigenlijke beheerder voor it bûtlangedeeelte en de kaden.

Resultaten

Uiteraard wordt het succes gemeten op basis van resultaten, zo ook in het natuurbeheer. Uit de inventarisaties blijkt dat op It Eilân Oost het erg goed gaat met de weidevogelstand. Deze neemt, in tegenstelling van de landelijke en Friese trend, behoorlijk toe. Afgelopen jaar werden er maar liefst 34 paar Kieviten, 23 paar Grutto’s en 18 paar Tureluurs geteld. En het belangrijkste is dat veel van deze eieren zijn uitgekomen en jongen zijn groot geworden. Ook in het nog maar net ingerichte (2011) bûtlân op It Eilân West gaat het erg goed met de weidevogels. In het wetter & reidengedeelte hebben het afgelopen jaar al zeker 1 paartje Roerdompen gebroed en mogelijk twee! Maar ook de Porseleinhoen, een broertje van het waterhoen, heeft er gebroed. Kortom, de resultaten op de korte termijn zijn veelbelovend!

Zelf zien?

Op beide eilanden ligt een wandelpad van waar u de gebieden goed kunt overzien en beleven. Deze paden zijn niet toegankelijk voor honden ivm de vogeldoelstellingen die gelden. It Eilân Oost is via de pont vanaf Goïngahuizen goed te bereiken. It Eilan West is zomers (ca. I april — 15 okt) alleen te bereiken met de boot maar in de winter ook vanaf It Eildn Oost te voet goed te bereiken via een loopbrug over de sluis in de Goaisleat.

It Fryske Gea, Germ van der Burg, districtshoofd

Naschrift: It Eilân is een mooie plek om in het najaar de vroegere nabijheid van het water in Boornbergum te ervaren. Toen het water nog tegen de Sydwende (de huidige Dykfinne) aanklotste, en soms erover heen! En natuurlijk hoe de boeren vroeger hun vee weiden en hooi moesten halen van vergelegen graslanden, veelal over het water! Door de loopbrug over de sluis zijn in het najaar die plekken te verkennen die s’zomers alleen per boot te bereiken zijn. Vergeet niet laarzen aan te trekken bij het verkennen van dit gebied wat vroeger bij het dorp Boornbergum hoorde, maar nu bij de Veenhoop, want het ligt bijna tegen Grou aan! TdB 2012

Meer Pontinformatie.